شیوه آموزش “هنر خواندن” توسط علی صداقتی ملقب به «عمو خیاط» ابداع شده است. «عمو خیاط» متولد ۱۳۲۵ در مشهد، نویسنده، فعال حقوق کودک و جامعه شناس ایرانی است. او سالهای زیادی را صرف سوادآموزی به کودکان کار و خیابان و بازمانده از تحصیل نموده است.
برخلاف کتاب درسی، در مرحله نخست، فقط ۲۲ حرف آموزش داده میشود و آموزش حروف چند شکلی و استثناها به مرحله بعد از خوانش یک بخشیها موکول میشود. در این روش کودک از مهارت زبانی، گفتاری و ادبیات شفاهی (داشتههای ذهنی) بهره میبرد و با شکل نوشتاری حروف و آواها آشنا میشود.
بنابر ساختار زبان فارسی، تمام نشانهها (حروف الفبا) با یک آوای همگون (صدا) میتوانند ادا شوند همچون بِ, نِ , مِ. در این روش، برای آموزش هر نشانه یک کد نشانه در نظر گرفته شدهاست. به عنوان مثال برنج به عنوان کد نشانه شناسایی ب انتخاب شدهاست. پس از نشان دادن ب و تکرار آن توسط دانش آموز، آموزگار با یک دست به عنوان بشقاب غذا و یک دست دیگر مثل قاشق پانتومیم غذا خوردن را بازی میکند. سپس از دانشآموز میخواهد نام واژه مورد نظر را که با ب شروع میشود بیان کند: ب مثل برنج.
کد نشانهها از میان کلماتی انتخاب شدهاند که در دایره واژگان و حافظه شنیداری کودک وجود داشتهباشند. داستانهای مربوط به هر کد نشانه طوری انتخاب شده که با یک بار شنیدن در حافظه میان مدت شنونده ماندگار شود و حرکات مرتبط با هر کد نشانه را میتوان با بیانی ساده، جذاب و معماگونه به دانشآموز یاد داد.
پس از آموزش ۲۲ کد نشانه، آواها (آ ، َ ، ِ ، ُ ، او ، ای) نیز از طریق کد نشانههای مخصوص به دانشآموز آموزش داده میشوند. در ادامه، دانشآموزان فرآیند ترکیب نشانهها و آواها را آغاز کرده و کلمات تکبخشی و سپس چندبخشی را فرا میگیرند. در نهایت نشانههایی که صداهای مشابه با ۲۲ نشانه اصلی دارند (ذ، ض، ظ، ص، ث، ق، ط، ح، ع) و استثناها (خوا، تشدید، ای) آموزش داده میشوند.
این روش از سال ۱۳۸۸ تا کنون در بیش از ۹۰ کارگاه آموزشی در سراسر ایران، از روستاهای کوچک تا مناطق مرزی، تا کارگاههای آموزشی برای حمایت از کودکان کار یا مهاجر مورد استفاده قرار گرفتهاست. بیش از هزار دانشآموز از این طریق خواندن زبان فارسی را آموختهاند. و در طول این مسیر بیش از صد آموزگار، مروج کتابخوانی و فعال حوزه کودک با این روش آشنا شده و از آن به عنوان ابزاری آزموده برای آموزش زبان فارسی استفاده کردهاند. با شرکت در این کارگاههای آموزشی بیشتر دانشآموزان توانستهاند در مدت کمتر از یک ماه خواندن را بیآموزند.
در کنار تمام این تجربیات مثبت باید در نظر داشت که این روش به حضور یک تسهیلگر مسلط به این روش آموزشی وابسته است. در نتیجه با وجود فاصله زمانی و مکانی امکان بهرهمندی از این روش کاهش مییابد. با توجه به این نکته پروژه توتک در صدد است که با استفاده از این روش و مجموعهای از فعالیتهای تکمیلی به کودک کمک کند تا در یک پلتفرم آنلاین خواندن را بیآموزد و مهارتهای خوانش، درک و تحلیل مطلب خود را تقویت نماید.
برای اطلاعات بیشتر درمورد این روش به سایت رسمی عمو خیاط در این لینک مراجعه کنید: وبسایت عمو خیاط
اپلیکیشنی برای آموزش خواندن زبان فارسی
با حمایت
seedfnd.org
iVenture Accelerator UIUC
تمامی حقوق برای مجموعه توتک محفوظ است. طراحی و توسعه توسط Seed Foundation